Κομποσκοίνι. Πώς γίνεται η Προσευχή

   Κομποσκοίνι ή Κομβοσχοίνι ονομάζεται ένα σχοινί από, συνήθως, μαύρο μάλλινο ή μεταξένιο νήμα πλεγμένο σε κόμπους. Πρόκειται για ένα βοήθημα προσευχής για μοναχούς, κληρικούς αλλά και λαϊκούς της Ορθόδοξης Χριστιανικής θρησκείας. Είναι περισσότερο διαδεδομένο στο γεωγραφικό χώρο που αυτή καλύπτει, την Ανατολική και Νότιο-ανατολική Ευρώπη. Παρόμοια βοηθήματα προσευχής για μοναχούς ή και λαϊκούς υπάρχουν και σε άλλες θρησκείες και παραδόσεις, γνωστά με άλλα ονόματα.

Το κομποσκοίνι στην Ορθόδοξη Εκκλησία

   Το κομποσκοίνι που έχουν όλοι οι Ορθόδοξοι μοναχοί και το χρησιμοποιούν και πολλοί ορθόδοξοι λαϊκοί, είναι συνήθως μάλλινο και πλεγμένο σε διάφορα μεγέθη. Από πολύ μικρό, που φοριέται στο δάχτυλο, έως πολύ μεγάλο: 33άρι (με 33 κόμπους), 50άρι (με 50 κόμπους), 100άρι, 500άρι κ.λπ.
   Σύμφωνα με την παράδοση, ο όσιος Παχώμιος το 320 μ.Χ., ίδρυσε με την βοήθεια του Αγίου Αντωνίου το πρώτο μοναστήρι στην Θηβαϊδα της Αιγύπτου. Άρχισε να αναζητεί τρόπο που θα βοηθούσε τους μοναχούς στην αυτοσυγκέντρωση της προσευχής και στην αρίθμηση των ευχών. Κατά την παράδοση πάντα, ο Αρχάγγελος Γαβριήλ επισκέφθηκε στον ύπνο του τον όσιο Παχώμιο και του έδειξε πώς θα φτιάξει το εργαλείο που θα εξυπηρετούσε τις ανάγκες της προσευχής. Το εργαλείο αυτό ήταν το κομποσκοίνι.
   Στην προσευχή με κομποσκοίνι, που βοηθά πολύ στη συγκέντρωση του νου, ακολουθείται συγκεκριμένη τεχνική μέθοδος. Σε κάθε κόμπο που περνά ανάμεσα στα δάχτυλά του ο προσευχόμενος, λέει αλληλοδιαδόχως τις ευχές: Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με τον αμαρτωλόν, Υπεραγία Θεοτόκε Σώσον ημάς, Άγιοι του Θεού πρεσβεύσατε υπέρ υμών. Είναι δυνατόν να λέγεται και μόνη η ευχή Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με τον αμαρτωλόν. Το κομποσκοίνι έχει σχεδιαστεί για προσευχή, και όχι για να παίζει ρόλο βραχιολιού στον καρπό του χεριού.

Συμβολισμός

   Στο κομποσκοίνι, κάθε τμήμα του έχει κάποια συμβολική σημασία. Είναι πλεγμένο κυρίως από μαλλί για να θυμίζει στα μέλη της Εκκλησίας ότι είναι τα λογικά πρόβατα του Ιησού Χριστού (Ιωάν. 10:11). Έχει χρώμα μαύρο που συμβολίζει το πένθος των αμαρτιών αφού "ουδείς αναμάρτητος" (πρβλ. Γ' Βασ. 8:46, Ιώβ 4:17, Ρωμ. 3:9-12 κ.ά.). Πάνω του το κομποσκοίνι έχει τον σταυρό για να φέρνει στη μνήμη "ότι έτι αμαρτωλών όντων ημών Χριστός υπέρ ημών απέθανε" (Ρωμ. 5:8).
   Συνήθως το κομποσκοίνι καταλήγει σε μία φούντα που ο σκοπός της είναι το σκούπισμα των δακρύων ("τοίς δάκρυσιν έβρεξέ μου τους πόδας" Λουκ. 7:44). Οι 33 κόμποι συμβολίζουν τα χρόνια του Ιησού Χριστού, οι 99 κόμποι είναι το 33 πολλαπλασιασμένο με τον αριθμό των τριών Προσώπων της Αγίας Τριάδας, και ο κάθε κόμπος αποτελείται από 9 πλεγμένους σταυρούς, που συμβολίζουν τα εννέα τάγματα των αγγέλων. Παρόλα αυτά, ενώ ο αριθμός σταυρών που αποτελούν τον κάθε κόμπο παραμένει πάντα σταθερός, ο αριθμός των κόμπων που αποτελούν το κομποσκοίνι εξαρτάται από τον αριθμό των προσευχών για τον οποίο θα χρησιμοποιηθεί.
   Αν και στην κλασική του μορφή το κομποσκοίνι είναι από μαύρο μαλλί, υπάρχουν κομποσκοίνια φτιαγμένα και από άλλα υλικά εκτός του μαλλιού, π.χ. ακρυλικά, όπως και διαφόρων χρωμάτων.

Χρήση

   Ως “εργαλείο προσευχής” χρησιμοποιείται όταν κάθε φορά που λέγεται η προσευχή (συνήθως μια σύντομη ευχή) μετράμε ένα κόμπο. Έτσι μπορεί να ελεγχθεί ο αριθμός των επαναλήψεων ή και το πέρασμα του χρόνου. Μερικά κομποσκοίνια έχουν χάνδρες κάθε 33, 50 ή 100 κόμπους. Κάθε φορά που μετριέται μια χάνδρα ο άνθρωπος που προσεύχεται κάνει κάτι άλλο, το σημείο του σταυρού, «μετάνοια» ή αλλάζει τη μορφή της προσευχής. Δεν θεωρείται απαραίτητο, αλλά είναι προαιρετικό βοήθημα. Οι προχωρημένοι στην Ευχή του Ιησού το θεωρούν περιττό, αναγνωρίζουν όμως τη χρησιμότητα του από όσους μόλις τώρα αρχίζουν.

Από τη Βικιπαίδεια.

Πώς γίνεται προσευχή με κοκομποσκοίνι

(Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱὲ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με. Ύπεραγία Θεοτόκε, σώσον Ημάς)

   Οι εχθροί μας δαίμονες δεν κοιμούνται και εργάζονται ακατάπαυστα να μας ρίξουν στις αμαρτίες και εξαιτίας αυτών και των παθών μας στα βάθη της κόλασης. Με άλλο τρόπο δεν μπορούμε να τους αντιμετωπίσουμε παρά μόνο με την προσευχή. Η ανάγνωση πνευματικών βιβλίων είναι καλή και ωφέλιμη η ανάγνωση η παρακολούθηση των ακολουθιών της Εκκλησίας μας βοηθούν όσους έχουν τη δυνατότητα να τα κάνουν.
   Για τους πολλούς όμως ένας τρόπος που μπορεί να αντικαταστήσει τους άλλους τρόπους προσευχής είναι με το κομποσκοίνι. Σε κάθε κόμπο επικαλείσαι το όνομα του Κυρίου Ιησού λέγοντας τη σύντομη ευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με» η απλώς « Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με».

Θα αρχίσεις ως εξής:

   Δι᾿ ευχών των αγίων πατέρων ημών, Κύριε Ιησού Χριστέ, ο Θεός ημών, ελέησον ημάς.Αμήν.
Δόξα Σοι, ὁ Θεὸς ἡμῶν, δόξα Σοι.
   Βασιλεῦ Οὐράνιε, Παράκλητε, τὸ Πνεῦμα τῆς Ἀληθείας, ὁ Πανταχοῦ Παρὼν καὶ τὰ Πάντα Πληρῶν, ὁ Θησαυρὸς τῶν Ἀγαθῶν καὶ Ζωῆς Χορηγός, ἐλθὲ καὶ σκήνωσον ἐν ἡμῖν καὶ καθάρισον ἡμᾶς ἀπὸ πάσης κηλῖδος καὶ σῶσον, Ἀγαθὲ τὰς ψυχὰς ἡμῶν. Ἀμήν.
   Ἅγιος ὁ Θεός, Ἅγιος Ἰσχυρός, Ἅγιος Ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς. (τρίς φορές).
   Δόξα Πατρὶ καὶ Υἱῷ καὶ Ἁγίῳ Πνεύματι, καὶ νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
   Παναγία Τριάς, ἐλέησον ἡμᾶς. Κύριε, ἱλάσθητι ταῖς ἁμαρτίαις ἡμῶν. Δέσποτα, συγχώρησον τὰς ἀνομίας ἡμῖν. Ἅγιε, ἐπίσκεψαι καὶ ἴασαι τὰς ἀσθενείας ἡμῶν, ἕνεκεν τοῦ ὀνόματός σου.
   Κύριε, ἐλέησον. Κύριε, ἐλέησον. Κύριε, ἐλέησον.
   Δόξα Πατρὶ καὶ Υἱῷ καὶ Ἁγίῳ Πνεύματι, καὶ νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
   Πάτερ ἡμῶν, ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς, ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου· ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου· γενηθήτω τὸ θέλημά σου ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς. Τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον· καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν· καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν, ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ.
   Και Τον Ν´ (50) ψαλμόν:
   Ελέησόν με, ο Θεός, κατά το μέγα έλεός Σου, και κατά το πλήθος των οικτιρμών Σου εξάλειψον το ανόμημά μου.
   Επί πλείον πλύνον με από της ανομίας μου και από της αμαρτίας μου καθάρισόν με. Ότι την ανομίαν μου εγώ γινώσκω, και η αμαρτία μου ενώπιόν μου εστί δια παντός.
   Σοι μόνω ήμαρτον, και το πονηρόν ενώπιόν σου εποίησα, όπως αν δικαιωθής εν τοις λόγοις Σου, και νικήσης εν τω κρίνεσθαί Σε.
   Ιδού γαρ εν ανομίαις συνελήφθην, και εν αμαρτίαις εκίσσησέ με η μήτηρ μου. Ιδού γαρ αλήθειαν ηγάπησας, τα άδηλα και τα κρύφια της σοφίας Σου εδήλωσάς μοι.
   Ραντιείς με υσσώπω και καθαρισθήσομαι, πλυνείς με, και υπέρ χιόνα λευκανθήσομαι.
   Ακουτιείς μοι αγαλλίασιν και ευφροσύνην, αγαλλιάσονται οστέα τεταπεινωμένα.
   Απόστρεψον το πρόσωπόν Σου από των αμαρτιών μου και πάσας τας ανομίας μου εξάλειψον.
   Καρδίαν καθαράν κτίσον εν εμοί ο Θεός, και πνεύμα ευθές εγκαίνισον εν τοις εγκάτοις μου.
   Μη απορρίψης με από του προσώπου Σου, και το Πνεύμα Σου το Αγιον μη αντανέλης απ'εμού. Απόδος μοι την αγαλλίασιν του σωτηρίου Σου, και πνεύματι ηγεμονικώ στήριξόν με.
   Διδάξω ανόμους τας οδούς Σου, και ασεβείς επί Σε επιστρέψουσι.
   Ρύσαι με εξ αιμάτων ο Θεός, ο Θεός της σωτηρίας μου, αγαλλιάσεται η γλώσσα μου την δικαιοσύνην Σου. Κύριε, τα χείλη μου ανοίξεις, και το στόμα μου αναγγελεί την αίνεσίν Σου.
   Ότι, ει ηθέλησας θυσίαν, έδωκα αν, ολοκαυτώματα ουκ ευδοκήσεις.
   Θυσία τω Θεώ, πνεύμα συντετριμμένον, καρδίαν συντετριμμένην και τεταπεινωμένην ο Θεός ουκ εξουθενώσει.
   Αγάθυνον, Κύριε, εν τη ευδοκία Σου την Σιών, και οικοδομηθήτω τα τείχη Ιερουσαλήμ. Τότε ευδοκήσεις θυσίαν δικαιοσύνης, αναφοράν και ολοκαυτώματα. Τότε ανοίσουσιν επί το θυσιαστήριόν Σου μόσχους.
   Μιά σύντομη αυτοσχέδια προσευχή μία φορά την ημέρα με σύντομη δοξολογία, ευχαριστία, εξομολόγηση, αίτηση αφέσεως των αμαρτιών σου, ενισχύσεώς σου και των εν Χριστώ αδελφών σου στον αγώνα τον καλό,και προσευχή με κομποσχοίνι όπως παρακάτω:
   Α. Ο Εσπερινός με κομποσκοίνι ή με το ρολόι χωρίς κομποσκοίνι (κομποσκοίνι των 300 κόμπων = τριακοσάρι, κομποσκοίνι των 100 κόμπων = ἑκαστοστάρι).
   Τρία τριακοσάρια τού Χριστού ή 15 λεπτά με το ρολόι, λέγοντας: Κύριε Ιησού Χριστέ, ἐλέησόν με.
   Ένα τριακοσάρικο τής Παναγίας ή 5 λεπτά με το ρολόι, λέγοντας: Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσόν ημάς.
   Ένα εκατοστάρι τού Αγίου της ημέρας ή 5 λεπτά με το ρολόι, λέγοντας: Ἅγιε… πρέσβευε ὑπὲρ ημών.
   Ένα εκατοστάρι τού Αγίου της Ενορίας ή 2 λεπτά με το ρολόι, λέγοντας: Ἅγιε… πρέσβευε ὑπὲρ ημών.
   Ένα ἑκατοστάρι τού Αγίου της εβδομάδος ή 2 λεπτά με το ρολόι, λέγοντας: Ἅγιε… πρέσβευε ὑπὲρ ημών
   Β. Το Απόδειπνον, το ίδιο ως ο Εσπερινός με επιπλέον 2 τρακοσάρικα τής Παναγίας ή 10 λεπτά με το ρολόι.
   Γ. Μεσονυκτικόν, τέσσερα τρακοσάρικα του Χριστού σε 15 λεπτά με το ρολόι και ένα τρακοσάρι της Παναγίας ή 5 λεπτά με το ρολόι.
   Δ. Όρθρος, εννέα τριακοσάρικα τού Χριστού ή μία ώρα με το ρολόι, τρία τρακοσάρικα τῆς Παναγίας ή 15 λεπτά με το ρολόι. Από ένα εκατοστάρι τού Αγίου της ημέρας, της ενορίας και της εβδομάδος ως στον εσπερινό, ή από δυο λεπτά, και επιπλέον ένα τρακοσάρι των Αγίων Πάντων ή 5 λεπτά με το ρολόι.
   Ε. Θεία Μετάληψις, τέσσερα τριακοσάρικα του Χριστού ή 15 λεπτά. Ένα τρακοσάρικο της Παναγίας ή 5 λεπτά.
   Στ. Παράκλησις στον Χριστό, την Παναγία ή σε Άγιο. Δυο τρακοσάρικα ή δέκα λεπτά.
   Ζ. Ὧραι 1η, 3η, 6η καὶ 9η, έξι τριακοσάρικα του Χριστού ή ½ ώρα, δυο τρακοσάρικα της Παναγίας ή 10 λεπτά.
   Αν δεν έχεις πολλή ελεύθερη ώρα ταξιδεύοντας στο λεωφορείο, ή οπουδήποτε βρίσκεσαι, αντὶ να πιάσεις κουβέντα με τον ένα ή τον άλλο, κοίταξε το ρολόι σου, κλείσου στον εαυτό σου και λέγε την ευχὴ όπως είπαμε πιο πάνω.
   Με την συνήθεια, την ασταμάτητη προσοχή και την αδιάλειπτη προσευχή γίνεσαι δύσκολος στόχος του πονηρού. Μαζί με αυτά, η καλλιέργεια της αγάπης, της ευσπλαχνίας, της πίστης, της συμπόνοιας, της κατάνυξης, της αυτοκατηγορίας, της ελπίδας στον Θεό, της τακτικής εξομολόγησης και Θείας Κοινωνίας, αποκτάς ένα γερό οπλοστάσιο και καθιστάς τον εαυτό σου θωρακισμένο με την χάρη του Θεού και σχεδόν απρόσβλητο από τα θανατηφόρα βέλη του διαβόλου. Ο Κύριος είπε: «Ἄνευ ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν». Γι᾿ αυτό γνωρίζοντας την ασθένειά σου ταπεινώσου, και έχε εις τον Θεό την ελπίδα σου ίνα μη καταισχυνθῇς και δόξαζε κατά πάντα τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Υἱῷ καὶ τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰώνας. Ἀμήν.
   Δευτέρα: Ἅγιοι Ἀρχάγγελοι, πρεσβεύσατε ὑπὲρ ἐμοῦ.
   Τρίτη: Βαπτιστὰ τοῦ Χριστοῦ, πρέσβευε ὑπὲρ ἐμοῦ.
   Τετάρτη και Παρασκευή: Σταυρὲ τοῦ Χριστοῦ, σῶσον μὲ τὴ δυνάμει σου.
   Πέμπτη: Ἅγιοι Ἀπόστολοι, πρεσβεύσατε ὑπὲρ ἐμοῦ και, Ἅγιε Νικόλαε, πρέσβευε ὑπὲρ ἐμοῦ.
   Σάββατο: Ἅγιοι Πάντες, πρεσβεύσατε ὑπὲρ ἐμοῦ.
   Κυριακή: Παναγία Τριὰς (ὁ Θεός), ἐλέησόν με.
   Για τον Άγγελο Φύλακα: Ἅγιε Ἄγγελέ μου, φύλαξέ με.
   "Αν δεν έχεις πολλή ελεύθερη ώρα ταξιδεύοντας στο λεωφορείο ή οπουδήποτε βρίσκεσαι, αντί να κουβεντιάζεις με τον ένα ή τον άλλο, κοίταξε το ρολόι σου, κλείσου στον εαυτό σου και λέγε την ευχή όπως είπαμε πιο πάνω.
   Με τη συνήθεια, την ασταμάτητη προσοχή και την αδιάλειπτη προσευχή γίνεσαι δύσκολος στόχος του πονηρού.Μαζί με αυτά ή καλλιέργεια της αγάπης, της ευσπλαχνίας, της πίστης, της συμπόνοιας, της κατανύξεως, της αύτοκατηγορίας, της ελπίδας στο θεό, της τακτικής έξομολογήσεως και θείας Κοινωνίας αποκτάς ένα γερό οπλοστάσιο και καθιστάς τον εαυτό που θωρακισμένο με την Χάρη του θεού και σχεδόν απρόσβλητο από τα θανατηφόρα βέλη του διαβόλου.
   Ο Κύριος είπε:
   «Άνευ έχουμε ούτε δύνασθαι ποιείν ουδέν». Γι' αυτό γνωρίζοντας την ασθένεια σου ταπεινώσου, καί έχε στο θεό την έλπίδα σου για να μην καταισχυνθής και δόξαζε τω Πατρί και τω Υιω καί τω Άγίω Πνεύματι νυν καί αεί καί εις τους αιώνας. Αμήν.